Uncategorized

Το Δικαίωμα του ανήλικου Ερασιτέχνη Αθλητή σε μεταγραφή

Ερασιτεχνικός Αθλητισμός.

Τα παιδιά δεν είναι απλά μικροί άνθρωποι, αλλά έχουν ξεχωριστές ανάγκες και αδυναμίες, τις οποίες ο καθένας που ασχολείται με την παιδική αθλητική διαπαιδαγώγηση, είτε ως γονιός είτε ως εκπαιδευτικός, προπονητής ή  αθλητικός παράγοντας, υποχρεούται  να σέβεται, έτσι ώστε να διασφαλίζει το συμφέρον του παιδιού και να το προστατεύει από οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης καθώς και από την οποιαδήποτε οικονομική ή άλλη εκμετάλλευση.

Σύμφωνα με έρευνα της National Alliance for Youth Sports, περίπου το 70% των παιδιών στις ΗΠΑ σταματάνε τα οργανωμένα αθλήματα στην ηλικία των 13 ετών, καθώς αυτά παύουν να είναι ψυχαγωγικά.

Στη χώρα μας, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία, από την πράξη υπολογίζεται ότι το  ποσοστό είναι λίγο μικρότερο, αφού σύμφωνα με έρευνα  της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, το ποσοστό των νέων Ευρωπαίων (15-24 ετών ) που αθλείται  τουλάχιστον μία φορά τη βδομάδα ανέρχεται στο 62%.

Εντούτοις, το Κυπριακό αθλητικό σύστημα  έχει οικοδομηθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετεί τον αγωνιστικό αθλητισμό, αφήνοντας έτσι την πλειονότητα των παιδιών απ΄ έξω.

Δηλαδή ο αθλητισμός είναι για λίγους και καλούς. Βεβαίως, τα αποτελέσματα ενός τέτοιου συστήματος τα βλέπουμε καθημερινά. Η πρόωρη εξειδίκευση και οι αυξημένες απαιτήσεις συχνά  διενεργούν μεγάλες αλλαγές στον ψυχισμό των παιδιών, τα οποία μη αντέχοντας τη πίεση των γύρο τους «ξεσπούν» προς άλλες κατευθύνσεις, αναζητώντας την ψυχαγωγία την οποία έχασαν μέσω των υψηλών απαιτήσεων της πρόωρης εξειδίκευσης και της βαθμοθηρίας των σωματείων.

Οι διάφορες αθλητικές ομοσπονδίες καθώς και τα ερασιτεχνικά σωματεία τα οποία ασχολούνται με ανήλικους αθλητές, σε μια απέλπιδα προσπάθεια τους να αναπτυχθούν και να πετύχουν το όσο το δυνατό περισσότερες και μεγαλύτερες επιτυχίες, πολλές φορές προχωρούν σε πρακτικές και συμπεριφορές οι οποίες βρίσκονται σε αντιδιαστολή  με το συμφέρον των ανηλίκων αθλητών τους.

 Τέτοιες  πρακτικές συναντάμε ακόμη και μέσα στους κανόνες που ρυθμίζουν τη δυνατότητα μεταγραφής ενός ανήλικου αθλητή από το σωματείο στο οποίο αγωνίζεται, σε άλλο.

Σήμερα, οι πλείστες Κυπριακές Ομοσπονδίες Ερασιτεχνικών-Ολυμπιακών Αθλημάτων, πλην της ΚΟΕΑΣ, ρυθμίζουν με σαφήνεια  τα ζητήματα των μεταγραφών  αθλητών μέσω εσωτερικών κανονισμών ή μέσω του ίδιου του καταστατικού τους, όπου  συνήθως προβλέπεται ότι,  η μεταγραφή ενός αθλητή από ένα σωματείο σε άλλο προϋποθέτει τη συγκατάθεση  του  σωματείου του.

Παραθέτονται τα ακόλουθα αποσπάσματα από τους κανόνες μεταγραφών των Κυπριακών Ομοσπονδιών της Κωπηλασίας, Ιστιοπλοΐας, Κολύμβησης και Ξιφασκίας ως παραδείγματα:

1. H Κυπριακή Ομοσπονδία Κωπηλασίας ορίζει μεταξύ άλλων ότι:
2. Μεταγραφή αθλητή σε άλλο σωματείο Μέλος της ΚΟΚΩΠ, ή σε άλλο σωματείο μέλος της Διεθνούς Κωπηλατικής Ομοσπονδίας FISA, επιτρέπεται μόνο με τη γραπτή συγκατάθεση του Σωματείου στο οποίο είναι ήδη γραμμένος. Η μεταγραφή μπορεί να είναι ελεύθερη ή με όρους (υποσχετική), ανάλογα με τη γραπτή δήλωση που θα δώσεi στην ΚΟΚΩΠ το Μέλος της ΚΟΚΩΠ στο οποίο ο αθλητής ανήκει.
3. Η Παγκύπρια Ομοσπονδία Ιστιοπλοΐας ορίζει μεταξύ άλλων ότι:
4. Μεταγραφή αθλητή σε άλλο Όμιλο και/ή Σωματείο μέλος της Ομοσπονδίας επιτρέπεται μόνον με τη γραπτή συγκατάθεση του Ομίλου και/ή του Σωματείου που είναι ήδη εγγεγραμμένος. Η μεταγραφή μπορεί να είναι ελεύθερη ή με όρους (υποσχετική) ανάλογα με τη γραπτή δήλωση που θα δώσει στην Ομοσπονδία ο Όμιλος και/ή το Σωματείο στο οποίο ο αθλητής ανήκει.

3.Η Κυπριακή Ομοσπονδία Κολύμβησης  ορίζει μεταξύ άλλων ότι:

Άρθρο 10

«..Αθλητής μετεγγράφεται ελεύθερα, εφόσον συναινεί το σωματείο στο οποίο είναι εγγεγραμμένος. Από τον κανονισμό εξαιρούνται οι αθλητές οι οποίοι έχουν συμπληρώσει το 30^ο έτος της ηλικίας τους και οι οποίοι μπορούν να μετεγγραφούν ελεύθερα χωρίς την συναίνεση του σωματείου τους.

4. Κυπριακή Ομοσπονδία Ξιφασκίας

7.1 Επιτρέπονται οι μεταγραφές αθλητών, χωρίς τη συγκατάθεση του σωματείου του, αλλά με έγγραφη συναίνεση εκείνων που έχουν τη γονική μέριμνα (σε περίπτωση ανηλίκου) και βεβαίωση από το Σωματείου του ότι δεν εκκρεμούν οικονομικές οφειλές.

    Στο ίδιου μήκους κύματος κυμαίνονται πέραν των ως άνω και οι πλείστες Ομοσπονδίες Ερασιτεχνικών Ολυμπιακών Αθλημάτων,  πλην της Κυπριακής  Ομοσπονδίας  Τριάθλου, στην οποία το δικαίωμα της μεταγραφής ανήλικων αθλητών/τριών είναι ελεύθερο .

ΠΡΟΒΛΗΜΑ:

Ελλείψει  νομοθετικού πλαισίου που να θέτει σε νέες σύγχρονες βάσεις την αθλητική δράση των ανηλίκων και θα προνοεί το αυτονόητο, ότι δηλαδή οι μεταγραφές των ανηλίκων αθλητών θα γίνονται μόνο με την έγκριση των γονέων τους και χωρίς τη συναίνεση του αθλητικού σωματείου, πολλά  αθλητικά σωματείου χρησιμοποιούν τους υπάρχοντες κανονισμούς μεταγραφών προς «όφελος» τους και  για να «πλήξουν» τους αντιπάλους τους, αδιαφορώντας για τα προβλήματα που εν τέλει δημιουργούν στη ζωή των ανήλικων αθλητών .

Το γεγονός ότι, η μεταγραφή ενός ανηλίκου αθλητή από ένα σωματείο σε άλλο δεν δύναται να πραγματοποιηθεί άνευ της συγκατάθεσης του σωματείου του, δημιουργεί παράνομα και αδικαιολόγητα, το «δικαίωμα» στο σωματείο του αθλητή να επεμβαίνει στο γονικό δικαίωμα της επιμέλειας του ανηλίκου, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το δικαίωμα του γονέα να αποφασίζει για όλα τα ζητήματα που αφορούν την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση του παιδιού του. Αρθ. 9 (1) του  περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμος του 1990 (216/1990).

Η εφαρμογή των ως άνω κανόνων μεταγραφών οδηγεί πολλές φορές στη σύγκρουση της βούλησης των αθλητικών παραγόντων και των  γονέων των ανήλικων αθλητών, με αποτέλεσμα οι ανήλικοι αθλητές να κινδυνεύουν να  χάσουν την εμπιστοσύνη τους προς τις αθλητικές αρχές του τόπου, να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους αναφορικά με το τι εστί ερασιτεχνικός αθλητισμός και  εν τέλει  να απογοητευτούν.

Περαιτέρω, οι υπάρχοντες κανόνες μεταγραφών, έχουν ουσιαστικά καταστήσει  τους ανήλικους ερασιτέχνες αθλητές «όμηρους»  των αθλητικών σωματείων, τα οποία  έχουν την διακριτική ευχέρεια να απορρίπτουν τα αιτήματα μεταγραφών προβάλλοντας λόγους οι οποίοι  κυρίως έχουν να κάνουν με το αστικό χρέος των γονιών τους αναφορικά με τη συνδρομή τους και το οποίο είναι εντελώς άσχετο με το δικαίωμα ενός ερασιτέχνη αθλητή να αγωνίζεται με το σωματείο της επιλογής του .

 Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που το ως άνω γεγονός ανάγκασε παιδιά,  ακόμη και από το να  αποσυρθούν από τον αθλητισμό , καθώς οι γονείς  τους, δεν είχαν  την οικονομική δυνατότητα να διεκδικήσουν την ελευθέρα μεταγραφή  τους μέσω των δικαστικών επιτροπών των Αθλητικών Ομοσπονδιών ή της Α.Δ.Ε.Α.

Η ΛΥΣΗ:

Το δικαίωμα ενός ερασιτέχνη αθλητή να αγωνίζεται ελεύθερα και χωρίς δεσμεύσεις με το αθλητικό σωματείο της επιλογής του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του  ερασιτεχνικού αθλητισμού, στον οποίο η σχέση αθλητή- σωματείου, δεν επιφέρει έννομες υποχρέωσης μεταξύ των μερών,  εν αντιθέσει με τον επαγγελματικό αθλητισμό, όπου οι αθλητές οι οποίοι προβαίνουν σε σύναψη συμβάσεων με τις ομάδες για τις οποίες εργάζονται και είναι υποκείμενοι σε δικαιώματα και υποχρεώσεις στη βάση εργασιακής σχέσης, όπου και εκεί ακόμα με τη γνωστή υπόθεση Bosman αποφασίστηκε ότι οι αθλητές δεν μπορούν να καθίστανται «ενέχυρα» λόγω οικονομικών διαφορών με τις ομάδες τους. (Union Royale Belge des Societes de Football Association ASBL v Jean-Marc Bosman 1995, γνωστή ως the Bosman ruling).

Ως εκ τούτου, είναι επιτακτική ανάγκη η θέσπιση  ενός  πλαισίου κανόνων υπό την μορφή αθλητικής Νομοθεσίας, το οποίο σεβόμενο το συμφέρον του παιδιού να προβλέπει μια ενιαία , πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική  ρύθμιση αναφορικά με τις μεταγραφές ανηλίκων αθλητών από το ένα αθλητικό σωματείο στο άλλο.

 Το εν λόγω πλαίσιο κανόνων θα πρέπει να καταρτιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις ακόλουθες παραμέτρους :

1. Τα συμφέροντα του παιδιού
2. Τα γονικά δικαιώματα των γονέων του παιδιού.
3. Τις αρχές του ερασιτεχνικού αθλητισμού
4. Το άρθρο 15.1. του Συντάγματος της Κυπριακή Δημοκρατίας «Έκαστος έχει το δικαίωμα όπως η ιδιωτική και οικογενειακή αυτού ζωή τυγχάνη σεβασμού.»
5. Την θέση και προσφορά του Κυπριακού ερασιτεχνικού αθλητισμού στη Κυπριακή κοινωνία.
6. Την επιβίωση και ορθότερη λειτουργία των αθλητικών σωματείων και των αθλητικών Ομοσπονδιών.
7. Την προαγωγή του Κυπριακού Αθλητισμού γενικότερα.

ΤΟ ΕΜΠΟΔΙΟ:

Από τα πιο πάνω, βλέπουμε ότι η δυσκολία του νομοθέτη άγεται στη δημιουργία ενός πλαισίου κανόνων, το οποίο να δίνει ταυτόχρονα το δικαίωμα στους ανήλικους αθλητές να μεταγράφονται ελεύθερα από το ένα σωματείο στο άλλο άνευ της συναίνεσης του σωματείου τους, χωρίς ταυτόχρονα να προάγει την εκμετάλλευση σωματείου από σωματείο, γεγονός που  πιθανόν θα οδηγήσει στην εξόντωση των μικρότερων αθλητικών σωματείων, τα οποία θα βλέπουν τους αθλητές που εντοπίζουν και εκπαιδεύουν να καταλήγουν ελεύθερα και άνευ αποζημίωσης στα «μεγάλα»                 σωματεία- ανταγωνιστές τους.

ΠΩΣ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ;

 Η οποιασδήποτε μορφής οικονομική αποζημιώση πέραν από ανέφικτη  θα ήταν και παράνομη, καθώς ο ερασιτεχνικός αθλητισμός σε αντίθεση με τον επαγγελματικό αθλητισμό, δεν αποσκοπεί στο κέρδος, αλλά στη κοινωνική προσφορά, στην εκπαίδευση και στη ψυχαγωγία.

Ως εκ τούτου και αφού δεν υπάρχει οικονομική ζημιά ή απώλεια κέρδους, δεν δύναται να υπάρχει και  οικονομική αποζημίωση.

Το μοναδικό «κέρδος» το οποίο έχουν  τα  σωματεία που ασχολούνται με τον ερασιτεχνικό αθλητισμό είναι οι βαθμοί επί των διαφόρων εθνικών και άλλων πρωταθλημάτων, τους οποίους κερδίζουν οι αθλητές τους αγωνιζόμενοι για αυτούς.

Ως εκ τούτου, το πιο πάνω πρόβλημα μπορεί να ξεπεραστεί με τις ακόλουθες πρόνοιες:

(α) Αναφορικά με τα ομαδικά ερασιτεχνικά αθλήματα στα οποία δεν υπάρχει κάποια ειδικότερη ρύθμιση, η μεταγραφή ανηλίκου αθλητή μέχρι την ηλικία όπου παρέχει συνδρομή (π.χ. 15 ετών ) να  είναι ελεύθερη  και να μην απαιτεί την συγκατάθεση του προηγούμενου σωματείου, ενώ για τους μεγαλύτερα ηλικιακά αθλητές οι οποίοι δεν έχουν ακόμη συμπληρώσει το 18^ο έτος της ηλικίας τους, η μεταγραφή ενός ερασιτέχνη ανήλικου αθλητή από το ένα σωματείο σε άλλο, να διέπεται από διατάξεις παρόμοιες με αυτές του άρθρου 12.6 των Κανονισμών Εγγραφών και μεταγραφών ποδοσφαιριστών της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου

  « 1.Ποδοσφαιριστής κάτω των 18 ετών μπορεί να μεταγραφεί σε οποιοδήποτε σωματείο δεδομένου ότι το σωματείο με το οποίο είναι εγγεγραμμένος, το σωματείο στο οποίο θα μεταγραφεί και οι ασκούντες την γονική μέριμνα του ποδοσφαιριστή σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, συμφωνούν. 2. Για τη διενέργεια της μεταγραφής από την ΚΟΠ και/ή την ΣΤΟΚ θα πρέπει να κατατίθενται ταυτόχρονα στο ηλεκτρονικό σύστημα με την αίτηση για μεταγραφή τόσο η συμφωνία εκπαίδευσης με το σωματείο στο οποίο πρόκειται να μεταγραφεί όσο και η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ των δύο Σωματείων, άλλως πως η μεταγραφή δεν θα διενεργείται από την ΚΟΠ και/ή την ΣΤΟΚ. 3. Η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ των δύο Σωματείων θα αποτελεί αμάχητο τεκμήριο στην Επιτροπή Επίλυσης Διαφορών, σε περίπτωση που υπάρχει αθέτηση της από οποιοδήποτε. 4. Η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ δύο Σωματείων δεν θα πρέπει να περιέχει οποιουσδήποτε περιοριστικούς όρους από το Σωματείο που παραχωρεί τον ποδοσφαιριστή προς το Σωματείο που παραχωρείται σχετικά με τη χρήση του ποδοσφαιριστή ή τη δυνατότητα του να αγωνίζεται. Αν τέτοιοι όροι υπάρχουν θα θεωρούνται άκυροι και χωρίς ισχύ.»

(β) Αναφορικά με τα ατομικά ερασιτεχνικά αθλήματα (π.χ. Ιστιοπλοΐα, στίβος κτλ), σωματείο το οποίο  θα αποκτά με μεταγραφή αθλητή νεότερο των 18 ετών και ο οποίος  προ της μεταγραφής του βρισκόταν εγγεγραμμένος στο μητρώο αθλητών άλλου σωματείου για  μια καθορισμένη χρονική περίοδο (π.χ. 3  συνεχή έτη), να  υποχρεούται όπως για την επόμενη τριετία (ή ως άλλως ήθελε καθοριστεί) συνεισφέρει στο σωματείο ανάδειξης του αθλητή με ποσοστό επί των βαθμών που θα κερδίζει ο εν λόγω αθλητής στα εθνικά ή άλλα πρωταθλήματα ( π.χ. τη 1^η  χρονιά 50% επί των βαθμών, τη 2^η  χρονιά 30 % επί των βαθμών, τη 3^η  χρονιά 20% επί των βαθμών.)

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Το σημερινό πλέγμα κανόνων είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προάγεται ο παραγοντισμός και να υποβιβάζεται ο πρωταθλητισμός.

 Η θέσπιση  ενός  πλαισίου κανόνων υπό την μορφή αθλητικής Νομοθεσίας, το οποίο σεβόμενο το συμφέρον του παιδιού να προβλέπει μια πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική  ρύθμιση αναφορικά με τα πιο πάνω, είναι πλέον άμεσο, επιτακτικό και θα λειτουργήσει προς το συμφέρον του Κυπριακού Αθλητισμού καθώς, συνεπεία της δυσκαμψίας που παρουσιάζεται σήμερα στο εν λόγω ζήτημα, δεν είναι λίγοι οι Κύπριοι αθλητές οι οποίοι σταμάτησαν την ενασχόληση τους με τον αθλητισμό πρόωρα, επιφέροντας έτσι τραγικές συνέπειες στον Κυπριακό Πρωταθλητισμό, καθώς πολλοί εξ αυτών αποτελούσαν ή δύνατω να αποτελέσουν μέλη της Εθνικής Ομάδας

Μάριος Αποστολίδης

Δικηγόρος- Νομικός Σύμβουλο
Director of Mylonas & Apostolidis LLC
Πρωταθλητής Στίβου στους Δρόμους 5χλ-10χλ
Εκπρόσωπος των αθλητών Στίβου στην Τεχνική Επιτροπή της ΚΟΕΑΣ

Παραπομπές

1. ca/quality-sport/long-term-athlete-development/
2. http://gym.web.auth.gr/el/node/9134
3. http://www.youngtalents.gr/%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CF%8C-fif/
4. https://dialogos.com.cy/ochi-se-apozimiosis-somation-apo-metagrafes-erasitechnon-pedion/
5. https://politis.com.cy/politis-news/kypros/apofasi-stathmos-dikeosi-anilikon-athliton/
6. https://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/kanonismoi%202016for%20web.pdf
7. SPORT AND PHYSICAL ACTIVITY IN THE EUROPEAN UNION RESULTS FROM THE EUROBAROMETER SURVEY EB88.4 – DECEMBER 2017
8. Εurostart- sport statistics 2018 edition/ Practising sport, fitness or recreational (leisure) physical activities at least once a week, by sex, 2014

Read More

Κανονισμοί για το στοίχημα στο Στίβο

Εδώ και ένα περίπου αιώνα, ο Στίβος αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα  αθλήματα στο κόσμο, εντούτοις έχει καταφέρει να κρατήσει το στοίχημα και όλα τα αρνητικά που το περιβάλλουν μακριά.

Αυτό αποδεικνύεται και από το γεγονός ότι η μεγαλύτερη «στιβική» διοργάνωση του 2017, το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ανοιχτού Στίβου 2017 στο Λονδίνο, είχε πολύ μικρότερη στοιχηματική δραστηριότητα σε σχέση με άλλες μεγάλες διεθνή διοργανώσεις παρομοίου βεληνεκούς άλλων δημοφιλή αθλημάτων.

 Περαιτέρω σύμφωνα με  την ειδική υπηρεσία της Βρετανίας που αφορά τον αθλητικό στοιχηματισμό, δεν παρατηρήθηκε η οποιαδήποτε περίεργη ή ύποπτη δραστηριότητα σχετικά με  την εν λόγω διοργάνωση  και η οποία θα μπορούσε να υπονοήσει «στήσιμο» αγωνισμάτων για  μεγάλα κέρδη.Ρητή αναφορά στο στοίχημα στο στίβο γίνεται στο Κεφάλαιο Β’ του κώδικα ηθικής της IAAF

Συγκεκριμένα σύμφωνα με το αρθ.5 του ΚΕΦ Β’ του κώδικα ηθικής της IAAF:«Απαγορεύεται η καθοιονδήποτε τρόπο συμμετοχή αθλητή  σε στοιχηματική δραστηριότητα που αφορά διεθνή αγώνα στίβου, ανεξαρτήτως εάν ο εν λόγω αθλητής ενέχεται άμεσα δηλαδή συμμετέχει ή ενδέχεται να συμμετάσχει στο εν λόγω αγώνισμα ή στην εν λόγω διοργάνωση».

Read More

Το φαινόμενο Ντόπινγκ στον αθλητισμό κι η Κυπριακή Νομική πραγματικότητα

Το Ντόπινγκ στον αθλητισμό είναι  παγκόσμιο πρόβλημα και καθόλου άγνωστο στον Κυπριακό αθλητισμό

Ως φαινόμενο  υποσκάπτει το πνεύμα του αθλητισμού και του «ευ αγωνίζεσθαι», (fair play), αλλοιώνει τη γνησιότητα του αποτελέσματος και της προσπάθειας των αθλητών, θέτει σε κίνδυνο την υγεία των αθλητών και είναι αντίθετο στις θεμελιώδεις αρχές του Ολυμπισμού και της ιατρικής ηθικής.

Οι επιπτώσεις που προκαλεί η χρήση των απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων στον ανθρώπινο οργανισμό παραμένουν από σοβαρές έως και θανατηφόρες.  Αυτοί ήταν και οι λόγοι που οδήγησαν τη Διεθνή Κοινότητα να προβεί στη θέσπιση της Σύμβασης κατά του Ντόπινγκ την οποία η Κυπριακή Δημοκρατία επικύρωσε και ένταξε στην Κυπριακή έννομη τάξη.

Σύμφωνα λοιπόν με τον περί της Διεθνούς Σύμβασης (ΟΥΝΕΣΚΟ) κατά του Ντόπινγκ στον Αθλητισμό (Τροποποιητικός) (Κυρωτικός) (Αρ. 2) Νόμος του 2014 ως  παράβαση κανόνα Αντί−Ντόπινγκ στον αθλητισμό νοείται ένα ή περισσότερα από τα εξής:

(α) η παρουσία μιας απαγορευμένης ουσίας ή μεταβολιτών ή δεικτών του σε σωματικό δείγμα ενός αθλητή

(β) χρήση ή απόπειρα χρήσης μιας απαγορευμένης ουσίας ή μιας απαγορευμένης μεθόδου

(γ) άρνηση ή αποτυχία χωρίς αναντίρρητη αιτιολόγηση, να υποβληθεί σε συλλογή δείγματος μετά από ανακοίνωση όπως ορίζεται στους εφαρμοστέους κανόνες αντί−ντόπινγκ ή με άλλο τρόπο αποφυγή συλλογής δείγματος

(δ) παραβίαση των εφαρμοστέων απαιτήσεων σχετικά με τη διαθεσιμότητα αθλητή για εκτός αγώνων έλεγχο συμπεριλαμβανομένης της αδυναμίας του/της να παρέχει τα στοιχεία εντοπισμού που του/της ζητούνται και χαμένοι έλεγχοι που κηρύσσονται βασισμένοι σε λογικούς κανόνες

(ε) αλλοίωση ή απόπειρα αλλοίωσης, οποιουδήποτε μέρους του ελέγχου ντόπινγκ

(στ) κατοχή απαγορευμένων ουσιών και μεθόδων

(ζ) διακίνηση οποιασδήποτε απαγορευμένης ουσίας ή απαγορευμένης μεθόδου

(η) χορήγηση ή αποπειραθείσα χορήγηση μιας απαγορευμένης ουσίας ή απαγορευμένης μεθόδου σε οποιοδήποτε αθλητή, ή ενίσχυση, ενθάρρυνση, βοήθεια, υποκίνηση, συγκάλυψη ή οποιοσδήποτε άλλος τύπος συνυπαιτιότητας σε μια παραβίαση κανόνα αντί−ντόπινγκ ή οποιαδήποτε αποπειραθείσα παραβίαση.

Η παράβαση των κανόνων αντι- ντόπινγκ συνιστά «αθλητική» παράβαση μόνο όταν ο παραβάτης φέρει την ιδιότητα του αθλητή ή του μέλους  του προσωπικού υποστήριξης ενός αθλητή ή μιας αθλητικής ομάδας. Σε κάθε άλλη περίπτωση, μια εν λόγω παράβαση θα παραμένει ατιμώρητη και συνεπώς δεν θα μπορεί να κριθεί και ή να εκδικαστεί από τις αθλητικές πειθαρχικές επιτροπές. Συνεπώς δεν εμπίπτουν νομικά στο πεδίο των αθλητών οι απλοί αθλούμενοι.

Η Σύμβαση κατά του Ντόπινγκ ορίζει ως αθλητή «όποιο πρόσωπο συμμετέχει στον αθλητισμό σε διεθνές ή εθνικό επίπεδο, όπως καθορίζεται από κάθε εθνικό οργανισμό αντί-ντόπινγκ και γίνεται αποδεκτό από τα Μέρη Κράτη και οποιοδήποτε πρόσθετο πρόσωπο που συμμετέχει σε ένα άθλημα ή μια εκδήλωση σε χαμηλότερο επίπεδο, που γίνεται αποδεκτό από τα Μέρη Κράτη»

Το ντόπινγκ νοθεύει το αποτέλεσμα των αθλητικών αγώνων διότι παρέχει αθέμιτο πλεονέκτημα στους αθλητές που κάνουν χρήση σε σχέση με τους αθλητές που δεν κάνουν. Με αποτέλεσμα να παραβιάζεται το έννομο συμφέρων των τελευταίων όσων αφορά τον «υγιή» ανταγωνισμό.

Ο πολυγράφος  Έλληνας νομικός Δημήτρης Παναγιωτόπουλος(1) γράφει για το ντόπινγκ: «Η χρήση από αθλητή ουσιών doping φανερώνει όχι μόνο τάση προς διάκριση με κάθε τρόπο αλλά ιδιαίτερα στο συγκεκριμένο πρόσωπο χρήστη εκδηλώνεται συμπεριφορά αντιαθλητική που πλήττει κάθε έννοια ηθικής και αξιών στον αθλητισμό. Αντίστοιχα ο Μαυρομάτης(2)  αναφέρει: «.. η κύρια συνέπεια του ντόπινγκ σε αθλητικό επίπεδο είναι η ανισότητα που προκαλείται μεταξύ των αθλητών που συμμετέχουν σε έναν αγώνα..»

Η επιλογή των απαγορευμένων ουσιών οι οποίες αναγράφονται στον κατάλογο της Απαγορευμένων ουσιών του W.A.D.A περισσότερο συσκοτίζει παρά διαφωτίζει το τοπίο σχετικά με το προστατευόμενο έννομο αγαθό καθώς σε αυτόν περιέχονται τόσο ουσίες οι οποίες σε θεραπευτικές δόσεις δεν είναι επικίνδυνες για την υγεία των αθλητών, όσο και ουσίες οι οποίες είναι επικίνδυνες για την υγεία τους, δε βελτιώνουν όμως την απόδοσή τους. Προκύπτει λοιπόν ότι ο διαχωρισμός που γίνεται σε φυσικές και τεχνητές ανισότητες με την έννοια ότι το ντόπινγκ, σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους παράγοντες, δημιουργεί τεχνητή ανισότητα μεταξύ των αθλητών εμπεριέχει αρκετή δόση αυθαιρεσίας  καθότι δεν εδράζεται σε αντικειμενικά κριτήρια αλλά πηγάζει από το γεγονός ότι η κατάχρηση των ουσιών ντόπινγκ δημιουργεί κινδύνους για την υγεία των αθλητών.

To Ντόπινγκ στον αθλητισμό αποτελεί αδίκημα «αυστηρής ευθύνης» ( Strict Liability). Αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται να αποδειχτεί πρόθεση( ένοχη σκέψη) ή δόλος  από τον  παραβάτη έτσι ώστε ο Οργανισμός Αντι- ντόπινγκ  να στοιχειοθετήσει την παράβαση του κανονισμού. Περαιτέρω σύμφωνα με τα Αρθ.6 (α) και 37(2) Κ.Δ.Π 183/2016 « …κάθε αθλητής είναι υπεύθυνος για οτιδήποτε καταναλώνει ή χρησιμοποιεί ή εφαρμόζει..».

Οι πιο πάνω διατάξεις  δέχονται σφοδρή κριτική από Νομικούς ανά το Παγκόσμιο καθώς θεωρούνται από πολλούς  ότι παραβιάζουν τις ατομικές ελευθερίες των αθλητών, καθώς με την αυστηρότητα τους έχουν προκαλέσει  τον «υποβιβασμό» του αθλητή από υποκείμενο  σε αντικείμενο του δικαίου.

(1)Δημήτριος Παναγιωτόπουλος, Αθλητικό Δίκαιο Συστη- ματική Θεμελίωση – Εφαρμογή (ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟ- ΘΗΚΗ 2005) τομ 1 490. Σελ 487

(2)Αχιλλέας Μαυρομάτης, ‘Ποινικά Αδικήματα στον Αθλη- τισμό’ (Διδακτορική Διατριβή, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης 2002) σελ 202.

Η περίοδος αποκλεισμού για παράβαση των κανόνων αντι- ντόπινγκ μετά την τελευταία τροποποίηση του κανονισμού έχει αυξηθεί από δύο (2) σε τέσσερα(4) έτη με εξαίρεση τις παραβάσεις που αφορούν ουσίες ειδικής αναφοράς οι οποίες αναγράφονται αναλυτικά στον Κανονισμό και για τις οποίες η περίοδος αποκλεισμού είναι μικρότερη.

Όσον αφορά το βάρος απόδειξης σε περίπτωση που βρεθεί απαγορευμένη ουσία στο δείγμα ενός αθλητή: Όταν Οργανισμός αποδείξει την ύπαρξη της ουσίας, το βάρος απόδειξης μετατοπίζεται στους ώμους του αθλητή να αποδείξει και να τεκμηριώσει ότι η εν λόγω ουσία εισήλθε στον οργανισμό του από μη σημαντικό σφάλμα ή αμέλεια οπότε ενδέχεται να εξεταστεί η μείωση της επιβληθείσας ποινής. Περαιτέρω είναι αδιάφορο για σκοπούς του εν λόγω κανονισμού εάν η ουσία χορηγήθηκε στον αθλητή με τον οποιοδήποτε τρόπο από το προσωπικό Υποστήριξης του Αθλητή ( γιατρός ομάδας, προπονητής κτλ) ή από κάποιο τρίτο .

Για να πετύχει την πλήρη αθώωση του ο αθλητής θα πρέπει  να αποδείξει και να τεκμηριώσει σε ακροαματική διαδικασία ότι η ουσία βρέθηκε στον οργανισμό του παρότι αυτός επέδειξε με την συμπεριφορά του την μέγιστη δυνατή επιμέλεια ( no fault or Negligence). Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη υπόθεση του Καναδού αθλητή του επι κοντώ Shawn Barber ο οποίος αθωώθηκε από το Καναδικό δικαστήριο όταν απόδειξε ότι η κοκαΐνη που βρέθηκε στον οργανισμό του εισήλθε μετά από φιλί που δέχθηκε από γυναίκα χρήστη κοκαΐνης πριν από την λήψη του επίμαχου δείγματος ούρων.

Επίσης ο παραβάτης μπορεί να πετύχει την αθώωση του αν η Κατηγορούσα αρχή αποτύχει να αποδείξει ότι τα δείγματα λήφθηκαν κατά την Νόμιμη και προβλεπόμενη ως ο Κανονισμός ορίζει διαδικασία (3) (4) , όπως επίσης και για τεχνικά ζητήματα (5) .

Μετά την γνωστοποίηση από τον Οργανισμό Αντι- Ντοπινγκ προς τον αθλητή ότι έχει βρεθεί στο δείγμα του απαγορευμένη ουσία ο αθλητής έχει τις ακόλουθες επιλογές:

1. Nα αποποιηθεί την ακροαματική διαδικασία 57(1) Κ.Δ.Π 183/2016 και να αποδειχθεί τις συνέπειες που προτείνονται από την αρμόδια Αρχή.
2. Να μην παραδεχτεί την παράβαση, να ζητήσει την εξέταση του Β’ δείγματος και να προχωρήσει στην ακροαματική διαδικασία όπου πλέον καλείται να αποδείξει και να τεκμηριώσει ότι δεν είχε καθόλου σφάλμα ή αμέλεια έτσι ώστε να πετύχει την αθώωση του ή την μείωση της προβλεπόμενης ποινής.
3. Να παραδεχθεί, αλλά να ισχυριστεί αμέλεια , οπότε και θα διεξαχθεί  newton hearing ενώπιων της δικαστικής επιτροπής προς απόδειξης της αλήθειας με τον παραβάτη να καλείτε να αποδείξει ότι δεν είχε σημαντικό σφάλμα ή αμέλεια κατά την έκβαση την ουσιωδών γεγονότων που αφορούν την εν λόγω παράβαση.
4. Κατ’ εφαρμογή του 66 Κ.Δ.Π 183/2016 να παρέχει ουσιαστική βοήθεια προς τις αρχές με σκοπό να πετύχει την μείωση ή αναστολή της προβλεπόμενης ποινής μέχρι και κατά ¾. Ως ουσιαστική βοήθεια ορίζεται η βοήθεια που θα παρέχει ή παρέχει ο παραβάτης προς τις αρχές και αφορούν την αποκάλυψη όλων των προσώπων που συμμετείχαν με τον οποιοδήποτε τρόπο στην παράβαση του κανονισμού καθώς επίσης και τον ρόλο αυτών αλλά και τον βαθμό συμμετοχής τους.

(3)ΑΣΕΑΔ  4/14-1-2014

Ακύρωση Αποφάσεως  Ελληνικής Ομοσπονδίας επί υποθέσεως Doping Ίππου

(4) CAS 2014/A/3487 Veronica Campbell-Brown v. The Jamaica Athletics Administrative Association (JAAA) & The International Association of Athletics Federations (IAAF)

(5) (CAS 2017/A/4967) που αφορούσε τον Ισπανό δρομέα Αdel Mechaal,  ο οποίος αθωώθηκε (3 non Show) μετά που απόδειξε «βλάβες» στο σύστημα ADAMS της Wada.

Είναι φανερό λοιπόν ότι μετά την τελευταία τροποποίηση του Νόμου κατά του Ντόπινγκ στον αθλητισμό, όλο και περισσότεροι παραβάτες προχωρούν στην ουσιαστική βοήθεια προς τις Αρχές έτσι ώστε να αποφύγουν τον 4τη αποκλεισμό ο οποίος μπορεί να οδηγήσει και στο τέλος της καριέρας τους. Ενδεικτική η υπόθεση USADA vs Tyson Gay, όπου ο αθλητής έλαβε ποινή αποκλεισμού από τα γήπεδα ενός έτους μετά την πλήρη συνεργασία του με τις Αμερικανικές Αρχές .

Περαιτέρω, στην Κυπριακή έννομη τάξη οι παραβάσεις του Κανονισμού  αποτελούν σοβαρά ποινιά αδικήματα.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρα 5(1), (α),(β), (γ) και (2) της Διεθνούς Σύμβασης (ΟΥΝΕΣΚΟ) κατά του Ντόπινγκ στον Αθλητισμό Νόμο (2009): Σε οποιονδήποτε αθλητή στον οργανισμό του οποίου ανιχνευθεί απαγορευμένη ουσία και/ή κάνει χρήση απαγορευμένης μεθόδου και/ή παραβαίνει ή παραβεί τις εφαρμοστέες απαιτήσεις για έλεγχο εκτός αγώνα (3 non show) συμπεριλαμβανομένης και της αποτυχίας του να παρέχει στοιχεία εντοπισμού                       ( wareabouts) και/ή αρνείται να δώσει αναιτιολόγητα δείγμα μετά από σχετική ειδοποίηση, σε περίπτωση που αυτός κριθεί ένοχος, υπόκειται σε ποινή στερητικής της ελευθερίας ( φυλάκιση) η οποία δεν ξεπερνά τα δύο (2) έτη ή με πρόστιμο μέχρι €10.000 ή και στις δύο ποινές .

Επίσης το Αρθ.(2), (β) του εν λόγω Νόμου, όποιος κατέχει ή διακινεί ή χορηγεί απαγορευμένες ουσίες σε αθλητή/ες  σε περίπτωση καταδίκης του υπόκειται σε φυλάκιση μέχρι (5) πέντε έτη ή σε πρόστιμο μέχρι €50.000, ενώ στην περίπτωση που ο προμηθευτής ή διακινητής ανήκει στο προσωπικό υποστήριξης (π.χ. προπονητής), οι απειλούμενες ποινές είναι μέχρι (7) χρόνια φυλάκιση και €75.000 πρόστιμο ή και οι δύο ποινές μαζί.

 

Μάριος Αποστολίδης

Δικηγόρος – Νομικός Σύμβουλος

Read More