Το Δικαίωμα του ανήλικου Ερασιτέχνη Αθλητή σε μεταγραφή
Ερασιτεχνικός Αθλητισμός.
Τα παιδιά δεν είναι απλά μικροί άνθρωποι, αλλά έχουν ξεχωριστές ανάγκες και αδυναμίες, τις οποίες ο καθένας που ασχολείται με την παιδική αθλητική διαπαιδαγώγηση, είτε ως γονιός είτε ως εκπαιδευτικός, προπονητής ή αθλητικός παράγοντας, υποχρεούται να σέβεται, έτσι ώστε να διασφαλίζει το συμφέρον του παιδιού και να το προστατεύει από οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης καθώς και από την οποιαδήποτε οικονομική ή άλλη εκμετάλλευση.
Σύμφωνα με έρευνα της National Alliance for Youth Sports, περίπου το 70% των παιδιών στις ΗΠΑ σταματάνε τα οργανωμένα αθλήματα στην ηλικία των 13 ετών, καθώς αυτά παύουν να είναι ψυχαγωγικά.
Στη χώρα μας, αν και δεν υπάρχουν στοιχεία, από την πράξη υπολογίζεται ότι το ποσοστό είναι λίγο μικρότερο, αφού σύμφωνα με έρευνα της Ευρωπαϊκής Κομισιόν, το ποσοστό των νέων Ευρωπαίων (15-24 ετών ) που αθλείται τουλάχιστον μία φορά τη βδομάδα ανέρχεται στο 62%.
Εντούτοις, το Κυπριακό αθλητικό σύστημα έχει οικοδομηθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να εξυπηρετεί τον αγωνιστικό αθλητισμό, αφήνοντας έτσι την πλειονότητα των παιδιών απ΄ έξω.
Δηλαδή ο αθλητισμός είναι για λίγους και καλούς. Βεβαίως, τα αποτελέσματα ενός τέτοιου συστήματος τα βλέπουμε καθημερινά. Η πρόωρη εξειδίκευση και οι αυξημένες απαιτήσεις συχνά διενεργούν μεγάλες αλλαγές στον ψυχισμό των παιδιών, τα οποία μη αντέχοντας τη πίεση των γύρο τους «ξεσπούν» προς άλλες κατευθύνσεις, αναζητώντας την ψυχαγωγία την οποία έχασαν μέσω των υψηλών απαιτήσεων της πρόωρης εξειδίκευσης και της βαθμοθηρίας των σωματείων.
Οι διάφορες αθλητικές ομοσπονδίες καθώς και τα ερασιτεχνικά σωματεία τα οποία ασχολούνται με ανήλικους αθλητές, σε μια απέλπιδα προσπάθεια τους να αναπτυχθούν και να πετύχουν το όσο το δυνατό περισσότερες και μεγαλύτερες επιτυχίες, πολλές φορές προχωρούν σε πρακτικές και συμπεριφορές οι οποίες βρίσκονται σε αντιδιαστολή με το συμφέρον των ανηλίκων αθλητών τους.
Τέτοιες πρακτικές συναντάμε ακόμη και μέσα στους κανόνες που ρυθμίζουν τη δυνατότητα μεταγραφής ενός ανήλικου αθλητή από το σωματείο στο οποίο αγωνίζεται, σε άλλο.
Σήμερα, οι πλείστες Κυπριακές Ομοσπονδίες Ερασιτεχνικών-Ολυμπιακών Αθλημάτων, πλην της ΚΟΕΑΣ, ρυθμίζουν με σαφήνεια τα ζητήματα των μεταγραφών αθλητών μέσω εσωτερικών κανονισμών ή μέσω του ίδιου του καταστατικού τους, όπου συνήθως προβλέπεται ότι, η μεταγραφή ενός αθλητή από ένα σωματείο σε άλλο προϋποθέτει τη συγκατάθεση του σωματείου του.
Παραθέτονται τα ακόλουθα αποσπάσματα από τους κανόνες μεταγραφών των Κυπριακών Ομοσπονδιών της Κωπηλασίας, Ιστιοπλοΐας, Κολύμβησης και Ξιφασκίας ως παραδείγματα:
- H Κυπριακή Ομοσπονδία Κωπηλασίας ορίζει μεταξύ άλλων ότι:
- Μεταγραφή αθλητή σε άλλο σωματείο Μέλος της ΚΟΚΩΠ, ή σε άλλο σωματείο μέλος της Διεθνούς Κωπηλατικής Ομοσπονδίας FISA, επιτρέπεται μόνο με τη γραπτή συγκατάθεση του Σωματείου στο οποίο είναι ήδη γραμμένος. Η μεταγραφή μπορεί να είναι ελεύθερη ή με όρους (υποσχετική), ανάλογα με τη γραπτή δήλωση που θα δώσεi στην ΚΟΚΩΠ το Μέλος της ΚΟΚΩΠ στο οποίο ο αθλητής ανήκει.
- Η Παγκύπρια Ομοσπονδία Ιστιοπλοΐας ορίζει μεταξύ άλλων ότι:
- Μεταγραφή αθλητή σε άλλο Όμιλο και/ή Σωματείο μέλος της Ομοσπονδίας επιτρέπεται μόνον με τη γραπτή συγκατάθεση του Ομίλου και/ή του Σωματείου που είναι ήδη εγγεγραμμένος. Η μεταγραφή μπορεί να είναι ελεύθερη ή με όρους (υποσχετική) ανάλογα με τη γραπτή δήλωση που θα δώσει στην Ομοσπονδία ο Όμιλος και/ή το Σωματείο στο οποίο ο αθλητής ανήκει.
3.Η Κυπριακή Ομοσπονδία Κολύμβησης ορίζει μεταξύ άλλων ότι:
Άρθρο 10
«..Αθλητής μετεγγράφεται ελεύθερα, εφόσον συναινεί το σωματείο στο οποίο είναι εγγεγραμμένος. Από τον κανονισμό εξαιρούνται οι αθλητές οι οποίοι έχουν συμπληρώσει το 30ο έτος της ηλικίας τους και οι οποίοι μπορούν να μετεγγραφούν ελεύθερα χωρίς την συναίνεση του σωματείου τους.
- Κυπριακή Ομοσπονδία Ξιφασκίας
7.1 Επιτρέπονται οι μεταγραφές αθλητών, χωρίς τη συγκατάθεση του σωματείου του, αλλά με έγγραφη συναίνεση εκείνων που έχουν τη γονική μέριμνα (σε περίπτωση ανηλίκου) και βεβαίωση από το Σωματείου του ότι δεν εκκρεμούν οικονομικές οφειλές.
Στο ίδιου μήκους κύματος κυμαίνονται πέραν των ως άνω και οι πλείστες Ομοσπονδίες Ερασιτεχνικών Ολυμπιακών Αθλημάτων, πλην της Κυπριακής Ομοσπονδίας Τριάθλου, στην οποία το δικαίωμα της μεταγραφής ανήλικων αθλητών/τριών είναι ελεύθερο .
ΠΡΟΒΛΗΜΑ:
Ελλείψει νομοθετικού πλαισίου που να θέτει σε νέες σύγχρονες βάσεις την αθλητική δράση των ανηλίκων και θα προνοεί το αυτονόητο, ότι δηλαδή οι μεταγραφές των ανηλίκων αθλητών θα γίνονται μόνο με την έγκριση των γονέων τους και χωρίς τη συναίνεση του αθλητικού σωματείου, πολλά αθλητικά σωματείου χρησιμοποιούν τους υπάρχοντες κανονισμούς μεταγραφών προς «όφελος» τους και για να «πλήξουν» τους αντιπάλους τους, αδιαφορώντας για τα προβλήματα που εν τέλει δημιουργούν στη ζωή των ανήλικων αθλητών .
Το γεγονός ότι, η μεταγραφή ενός ανηλίκου αθλητή από ένα σωματείο σε άλλο δεν δύναται να πραγματοποιηθεί άνευ της συγκατάθεσης του σωματείου του, δημιουργεί παράνομα και αδικαιολόγητα, το «δικαίωμα» στο σωματείο του αθλητή να επεμβαίνει στο γονικό δικαίωμα της επιμέλειας του ανηλίκου, το οποίο μεταξύ άλλων περιλαμβάνει και το δικαίωμα του γονέα να αποφασίζει για όλα τα ζητήματα που αφορούν την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση του παιδιού του. Αρθ. 9 (1) του περί Σχέσεων Γονέων και Τέκνων Νόμος του 1990 (216/1990).
Η εφαρμογή των ως άνω κανόνων μεταγραφών οδηγεί πολλές φορές στη σύγκρουση της βούλησης των αθλητικών παραγόντων και των γονέων των ανήλικων αθλητών, με αποτέλεσμα οι ανήλικοι αθλητές να κινδυνεύουν να χάσουν την εμπιστοσύνη τους προς τις αθλητικές αρχές του τόπου, να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους αναφορικά με το τι εστί ερασιτεχνικός αθλητισμός και εν τέλει να απογοητευτούν.
Περαιτέρω, οι υπάρχοντες κανόνες μεταγραφών, έχουν ουσιαστικά καταστήσει τους ανήλικους ερασιτέχνες αθλητές «όμηρους» των αθλητικών σωματείων, τα οποία έχουν την διακριτική ευχέρεια να απορρίπτουν τα αιτήματα μεταγραφών προβάλλοντας λόγους οι οποίοι κυρίως έχουν να κάνουν με το αστικό χρέος των γονιών τους αναφορικά με τη συνδρομή τους και το οποίο είναι εντελώς άσχετο με το δικαίωμα ενός ερασιτέχνη αθλητή να αγωνίζεται με το σωματείο της επιλογής του .
Δεν είναι λίγες οι φορές μάλιστα που το ως άνω γεγονός ανάγκασε παιδιά, ακόμη και από το να αποσυρθούν από τον αθλητισμό , καθώς οι γονείς τους, δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να διεκδικήσουν την ελευθέρα μεταγραφή τους μέσω των δικαστικών επιτροπών των Αθλητικών Ομοσπονδιών ή της Α.Δ.Ε.Α.
Η ΛΥΣΗ:
Το δικαίωμα ενός ερασιτέχνη αθλητή να αγωνίζεται ελεύθερα και χωρίς δεσμεύσεις με το αθλητικό σωματείο της επιλογής του, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ερασιτεχνικού αθλητισμού, στον οποίο η σχέση αθλητή- σωματείου, δεν επιφέρει έννομες υποχρέωσης μεταξύ των μερών, εν αντιθέσει με τον επαγγελματικό αθλητισμό, όπου οι αθλητές οι οποίοι προβαίνουν σε σύναψη συμβάσεων με τις ομάδες για τις οποίες εργάζονται και είναι υποκείμενοι σε δικαιώματα και υποχρεώσεις στη βάση εργασιακής σχέσης, όπου και εκεί ακόμα με τη γνωστή υπόθεση Bosman αποφασίστηκε ότι οι αθλητές δεν μπορούν να καθίστανται «ενέχυρα» λόγω οικονομικών διαφορών με τις ομάδες τους. (Union Royale Belge des Societes de Football Association ASBL v Jean-Marc Bosman 1995, γνωστή ως the Bosman ruling).
Ως εκ τούτου, είναι επιτακτική ανάγκη η θέσπιση ενός πλαισίου κανόνων υπό την μορφή αθλητικής Νομοθεσίας, το οποίο σεβόμενο το συμφέρον του παιδιού να προβλέπει μια ενιαία , πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική ρύθμιση αναφορικά με τις μεταγραφές ανηλίκων αθλητών από το ένα αθλητικό σωματείο στο άλλο.
Το εν λόγω πλαίσιο κανόνων θα πρέπει να καταρτιστεί λαμβάνοντας υπόψη τις ακόλουθες παραμέτρους :
- Τα συμφέροντα του παιδιού
- Τα γονικά δικαιώματα των γονέων του παιδιού.
- Τις αρχές του ερασιτεχνικού αθλητισμού
- Το άρθρο 15.1. του Συντάγματος της Κυπριακή Δημοκρατίας «Έκαστος έχει το δικαίωμα όπως η ιδιωτική και οικογενειακή αυτού ζωή τυγχάνη σεβασμού.»
- Την θέση και προσφορά του Κυπριακού ερασιτεχνικού αθλητισμού στη Κυπριακή κοινωνία.
- Την επιβίωση και ορθότερη λειτουργία των αθλητικών σωματείων και των αθλητικών Ομοσπονδιών.
- Την προαγωγή του Κυπριακού Αθλητισμού γενικότερα.
ΤΟ ΕΜΠΟΔΙΟ:
Από τα πιο πάνω, βλέπουμε ότι η δυσκολία του νομοθέτη άγεται στη δημιουργία ενός πλαισίου κανόνων, το οποίο να δίνει ταυτόχρονα το δικαίωμα στους ανήλικους αθλητές να μεταγράφονται ελεύθερα από το ένα σωματείο στο άλλο άνευ της συναίνεσης του σωματείου τους, χωρίς ταυτόχρονα να προάγει την εκμετάλλευση σωματείου από σωματείο, γεγονός που πιθανόν θα οδηγήσει στην εξόντωση των μικρότερων αθλητικών σωματείων, τα οποία θα βλέπουν τους αθλητές που εντοπίζουν και εκπαιδεύουν να καταλήγουν ελεύθερα και άνευ αποζημίωσης στα «μεγάλα» σωματεία- ανταγωνιστές τους.
ΠΩΣ ΘΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ;
Η οποιασδήποτε μορφής οικονομική αποζημιώση πέραν από ανέφικτη θα ήταν και παράνομη, καθώς ο ερασιτεχνικός αθλητισμός σε αντίθεση με τον επαγγελματικό αθλητισμό, δεν αποσκοπεί στο κέρδος, αλλά στη κοινωνική προσφορά, στην εκπαίδευση και στη ψυχαγωγία.
Ως εκ τούτου και αφού δεν υπάρχει οικονομική ζημιά ή απώλεια κέρδους, δεν δύναται να υπάρχει και οικονομική αποζημίωση.
Το μοναδικό «κέρδος» το οποίο έχουν τα σωματεία που ασχολούνται με τον ερασιτεχνικό αθλητισμό είναι οι βαθμοί επί των διαφόρων εθνικών και άλλων πρωταθλημάτων, τους οποίους κερδίζουν οι αθλητές τους αγωνιζόμενοι για αυτούς.
Ως εκ τούτου, το πιο πάνω πρόβλημα μπορεί να ξεπεραστεί με τις ακόλουθες πρόνοιες:
(α) Αναφορικά με τα ομαδικά ερασιτεχνικά αθλήματα στα οποία δεν υπάρχει κάποια ειδικότερη ρύθμιση, η μεταγραφή ανηλίκου αθλητή μέχρι την ηλικία όπου παρέχει συνδρομή (π.χ. 15 ετών ) να είναι ελεύθερη και να μην απαιτεί την συγκατάθεση του προηγούμενου σωματείου, ενώ για τους μεγαλύτερα ηλικιακά αθλητές οι οποίοι δεν έχουν ακόμη συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους, η μεταγραφή ενός ερασιτέχνη ανήλικου αθλητή από το ένα σωματείο σε άλλο, να διέπεται από διατάξεις παρόμοιες με αυτές του άρθρου 12.6 των Κανονισμών Εγγραφών και μεταγραφών ποδοσφαιριστών της Κυπριακής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου
« 1.Ποδοσφαιριστής κάτω των 18 ετών μπορεί να μεταγραφεί σε οποιοδήποτε σωματείο δεδομένου ότι το σωματείο με το οποίο είναι εγγεγραμμένος, το σωματείο στο οποίο θα μεταγραφεί και οι ασκούντες την γονική μέριμνα του ποδοσφαιριστή σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, συμφωνούν. 2. Για τη διενέργεια της μεταγραφής από την ΚΟΠ και/ή την ΣΤΟΚ θα πρέπει να κατατίθενται ταυτόχρονα στο ηλεκτρονικό σύστημα με την αίτηση για μεταγραφή τόσο η συμφωνία εκπαίδευσης με το σωματείο στο οποίο πρόκειται να μεταγραφεί όσο και η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ των δύο Σωματείων, άλλως πως η μεταγραφή δεν θα διενεργείται από την ΚΟΠ και/ή την ΣΤΟΚ. 3. Η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ των δύο Σωματείων θα αποτελεί αμάχητο τεκμήριο στην Επιτροπή Επίλυσης Διαφορών, σε περίπτωση που υπάρχει αθέτηση της από οποιοδήποτε. 4. Η συμφωνία μεταγραφής μεταξύ δύο Σωματείων δεν θα πρέπει να περιέχει οποιουσδήποτε περιοριστικούς όρους από το Σωματείο που παραχωρεί τον ποδοσφαιριστή προς το Σωματείο που παραχωρείται σχετικά με τη χρήση του ποδοσφαιριστή ή τη δυνατότητα του να αγωνίζεται. Αν τέτοιοι όροι υπάρχουν θα θεωρούνται άκυροι και χωρίς ισχύ.»
(β) Αναφορικά με τα ατομικά ερασιτεχνικά αθλήματα (π.χ. Ιστιοπλοΐα, στίβος κτλ), σωματείο το οποίο θα αποκτά με μεταγραφή αθλητή νεότερο των 18 ετών και ο οποίος προ της μεταγραφής του βρισκόταν εγγεγραμμένος στο μητρώο αθλητών άλλου σωματείου για μια καθορισμένη χρονική περίοδο (π.χ. 3 συνεχή έτη), να υποχρεούται όπως για την επόμενη τριετία (ή ως άλλως ήθελε καθοριστεί) συνεισφέρει στο σωματείο ανάδειξης του αθλητή με ποσοστό επί των βαθμών που θα κερδίζει ο εν λόγω αθλητής στα εθνικά ή άλλα πρωταθλήματα ( π.χ. τη 1η χρονιά 50% επί των βαθμών, τη 2η χρονιά 30 % επί των βαθμών, τη 3η χρονιά 20% επί των βαθμών.)
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
Το σημερινό πλέγμα κανόνων είναι δομημένο με τέτοιο τρόπο ώστε να προάγεται ο παραγοντισμός και να υποβιβάζεται ο πρωταθλητισμός.
Η θέσπιση ενός πλαισίου κανόνων υπό την μορφή αθλητικής Νομοθεσίας, το οποίο σεβόμενο το συμφέρον του παιδιού να προβλέπει μια πιο δίκαιη και πιο δημοκρατική ρύθμιση αναφορικά με τα πιο πάνω, είναι πλέον άμεσο, επιτακτικό και θα λειτουργήσει προς το συμφέρον του Κυπριακού Αθλητισμού καθώς, συνεπεία της δυσκαμψίας που παρουσιάζεται σήμερα στο εν λόγω ζήτημα, δεν είναι λίγοι οι Κύπριοι αθλητές οι οποίοι σταμάτησαν την ενασχόληση τους με τον αθλητισμό πρόωρα, επιφέροντας έτσι τραγικές συνέπειες στον Κυπριακό Πρωταθλητισμό, καθώς πολλοί εξ αυτών αποτελούσαν ή δύνατω να αποτελέσουν μέλη της Εθνικής Ομάδας
Μάριος Αποστολίδης
Δικηγόρος- Νομικός Σύμβουλο
Director of Mylonas & Apostolidis LLC
Πρωταθλητής Στίβου στους Δρόμους 5χλ-10χλ
Εκπρόσωπος των αθλητών Στίβου στην Τεχνική Επιτροπή της ΚΟΕΑΣ
Παραπομπές
- ca/quality-sport/long-term-athlete-development/
- http://gym.web.auth.gr/el/node/9134
- http://www.youngtalents.gr/%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B1%CE%B3%CE%AD%CF%82-%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B3%CF%81%CE%B1%CF%86%CE%AD%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B7%CE%BB%CE%AF%CE%BA%CF%89%CE%BD-%CE%B1%CF%80%CF%8C-fif/
- https://dialogos.com.cy/ochi-se-apozimiosis-somation-apo-metagrafes-erasitechnon-pedion/
- https://politis.com.cy/politis-news/kypros/apofasi-stathmos-dikeosi-anilikon-athliton/
- https://www.cfa.com.cy/images/DownloadsGr/kanonismoi%202016for%20web.pdf
- SPORT AND PHYSICAL ACTIVITY IN THE EUROPEAN UNION RESULTS FROM THE EUROBAROMETER SURVEY EB88.4 – DECEMBER 2017
- Εurostart- sport statistics 2018 edition/ Practising sport, fitness or recreational (leisure) physical activities at least once a week, by sex, 2014